Οι Παλαιοχριστιανικές Κατακόμβες της Μήλου
Οι κατακόμβες, το παλαιοχριστιανικό νεκροταφείο της νήσου Μήλου βρίσκονται κοντά στο χωριό της Τρυπητής, σε σπηλιές 150 μέτρων πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας.
Το 2009 η Ιερά Σύνοδος ανακήρυξε τη Μήλο ως ιερό νησί, μιας και οι Κατακόμβες αποτελούν το αρχαιότερο μνημείο της χριστιανοσύνης.
Οι κατακόμβες στη σημερινή τους μορφή αποτελούν ένα σύμπλεγμα από τρεις μεγάλες υπόγειες στοές. Αυτές συγκοινωνούν μεταξύ τους με τεχνητές διόδους οι οποίες κατασκευάστηκαν τον 20ο αι. Κάθε μία από τις μεγάλες στοές συνδέεται με άλλες μικρότερες και υπάρχει και ένας νεωτερικός θάλαμος.
Ο καθηγητής Γ. Σωτηρίου ονόμασε τις τρεις κεντρικές στοές Α, Β, Γ και η σημερινή κύρια είσοδος γίνεται από την κατακόμβη Β.
Σήμερα μπορείτε να επισκεφτείτε μόνο τη στοά Β, την Κατακόμβη των «Πρεσβυτέρων» όπως αποκαλείται και να κάνετε τον γύρω της πάνω σε μια ξύλινη πλατφόρμα.
Οι κατακόμβες εκτός από κοιμητήριο, ήταν και τόπος λατρείας, όπως αποδεικνύεται από το κομμάτι του πετρώματος, που έχει αφεθεί στη θέση του, στο μέσον περίπου της κατακόμβης Β, για να χρησιμεύσει ως Αγία Τράπεζα.
Από τις μη επισκέψιμες κατακόμβες, η Α (δυτικά της σημερινής κεντρικής στοάς) είναι μεγάλου πλάτους, διαθέτει ευρύχωρο ταφικό θάλαμο και διακρίνεται για τους διπλούς οικογενειακούς τάφους που είναι λαξευμένοι στα τοιχώματά της, ενώ η Γ (ανατολικά της σημερινής κεντρικής στοάς) σώζεται μόνο τμηματικά και το αξιοσημείωτο είναι τα ίχνη τοιχογραφίας που σώζονται σε αυτήν (μία από τις λίγες σωζόμενες παλιοχριστιανικές τοιχογραφίες, στην οποία εικονίζονται κλαδιά με άνθη και πτηνά).
Οι κατακόμβες, το παλαιοχριστιανικό νεκροταφείο της νήσου Μήλου βρίσκονται κοντά στο χωριό της Τρυπητής, σε σπηλιές 150 μέτρων πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας.
Το 2009 η Ιερά Σύνοδος ανακήρυξε τη Μήλο ως ιερό νησί, μιας και οι Κατακόμβες αποτελούν το αρχαιότερο μνημείο της χριστιανοσύνης.
Ήταν ο τόπος συγκέντρωσης των πρώτων Χριστιανών και το πρώτο κοινοτικό νεκροταφείο στα τέλη του 2ου μ.Χ. αιώνα.
Οι Κατακόμβες της Μήλου είναι μοναδικές σε μέγεθος σε όλο τον Ελλαδικό χώρο και από τα πιο γνωστά και αξιόλογα Χριστιανικά μνημεία παγκοσμίως, μαζί με τις κατακόμβες της Ρώμης και των Αγίων Τόπων. Και σύμφωνα με τις επιγραφές που έχουν διασωθεί, καθώς και τη διακόσμηση σε μερικούς τάφους, φαίνεται πως οι ταφές σε αυτές συνεχίστηκαν μέχρι το τέλος του 5ου μ.Χ. αι.
Η ευρύτερη περιοχή της Τρυπητής είναι γεμάτη από λαξευμένες σπηλιές στον πορώδη ηφαιστειογενή βράχο και τα αρχαία χρόνια χρησιμοποιούνταν από τους κατοίκους ως οικογενειακοί νεκρικοί θάλαμοι.
Οι κατακόμβες ήταν γνωστές στους ντόπιους με την ονομασία "Ελληνική Σπηλιά". Το 1844 τις επισκέφθηκε ο αρχαιολόγος Ludwing Ross, στη συνέχεια το 1878 ο Γάλλος αρχαιολόγος Bayet και το 1907 ο Γεώργιος Λαμπάκης, ενώ συστηματικά τις ερεύνησε και τις μελέτησε ο καθηγητής Γεώργιος Σωτηρίου.
Οι κατακόμβες στη σημερινή τους μορφή αποτελούν ένα σύμπλεγμα από τρεις μεγάλες υπόγειες στοές. Αυτές συγκοινωνούν μεταξύ τους με τεχνητές διόδους οι οποίες κατασκευάστηκαν τον 20ο αι. Κάθε μία από τις μεγάλες στοές συνδέεται με άλλες μικρότερες και υπάρχει και ένας νεωτερικός θάλαμος.
Εκτός από τους τάφους που είναι λαξευμένοι στα τοιχώματα υπάρχει και ένας μεγάλος αριθμός τάφων λαξευμένων στο δάπεδο, οι οποίοι καλύπτονται με ακατέργαστες και ανισομεγέθεις πλάκες.
Ο καθηγητής Γ. Σωτηρίου ονόμασε τις τρεις κεντρικές στοές Α, Β, Γ και η σημερινή κύρια είσοδος γίνεται από την κατακόμβη Β.
Στα τοιχώματα της κατακόμβης Β υπάρχουν λαξευμένες καμάρες, τα αρκοσόλια, μέσα στα οποία έχουν διαμορφωθεί τα μνήματα.
Σε μερικούς τάφους στο τύμπανο του αρκοσολίου υπάρχει κόγχη, η οποία πιθανώς χρησίμευε για την απόθεση κτερισμάτων ή λυχναριών. Στα περισσότερα αρκοσόλια η επιφάνεια χρωματιζόταν με βαθύ μπλε χρώμα, ενώ η στεφάνη των αρκοσολίων και του τυμπάνου με ταινία συνήθως κόκκινου χρώματος.
Σήμερα μπορείτε να επισκεφτείτε μόνο τη στοά Β, την Κατακόμβη των «Πρεσβυτέρων» όπως αποκαλείται και να κάνετε τον γύρω της πάνω σε μια ξύλινη πλατφόρμα.
Στη δεξιά πλευρά αυτής της κατακόμβης σώζεται ο μοναδικός διώροφος τάφος των Κατακομβών και σπαράγματα της πιο σημαντικής επιγραφής γραμμένης με κεφαλαία κόκκινα γράμματα μέσα σε ορθογώνιο πλαίσιο.
Στο κέντρο βρίσκεται ένας βράχος, όπου πιθανότατα να είχε ενταφιαστεί ένας από τους πρώτους επισκόπους της χριστιανικής κοινότητας της Μήλου και οι πρώτοι χριστιανοί τον χρησιμοποιούσαν ως Aγία Tράπεζα στις λειτουργίες τους.
Οι κατακόμβες εκτός από κοιμητήριο, ήταν και τόπος λατρείας, όπως αποδεικνύεται από το κομμάτι του πετρώματος, που έχει αφεθεί στη θέση του, στο μέσον περίπου της κατακόμβης Β, για να χρησιμεύσει ως Αγία Τράπεζα.
Από τις μη επισκέψιμες κατακόμβες, η Α (δυτικά της σημερινής κεντρικής στοάς) είναι μεγάλου πλάτους, διαθέτει ευρύχωρο ταφικό θάλαμο και διακρίνεται για τους διπλούς οικογενειακούς τάφους που είναι λαξευμένοι στα τοιχώματά της, ενώ η Γ (ανατολικά της σημερινής κεντρικής στοάς) σώζεται μόνο τμηματικά και το αξιοσημείωτο είναι τα ίχνη τοιχογραφίας που σώζονται σε αυτήν (μία από τις λίγες σωζόμενες παλιοχριστιανικές τοιχογραφίες, στην οποία εικονίζονται κλαδιά με άνθη και πτηνά).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου