ΤΟ ΓΕΦΥΡΙ ΤΗΣ ΠΛΑΚΑΣ ΚΑΙ Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ!!!!

Έτος 1863. Στις όχθες του Άραχθου έχει στηθεί γλέντι τρικούβερτο. Το καινούργιο γεφύρι της Πλάκας έχει μόλις τελειώσει.

Όπως προβλέπει το έθιμο, οι μάστορες γλεντούν μαζί με τους κατοίκους των γύρω χωριών, οι οποίοι βλέπουν τον αποκλεισμό των Τζουμέρκων να τερματίζεται επιτέλους και τους εμπορικούς δρόμους προς την Άρτα να ανοίγουν ξανά.

Μέχρι που ξάφνου, μέσ' τις μουσικές και τις χαρούμενες φωνές, ακούγεται κρότος τρομερός. Το γεφύρι αρχίζει να τρέμει...

Μάστορες και κάτοικοι το βλέπουν έκπληκτοι να σωριάζεται μπροστά στα ίδια τους τα μάτια μέσα στα νερά -την ίδια μέρα που η κατασκευή του τελείωσε!

Μπορεί το γεφύρι της Άρτας να είναι αυτό που διαχρονικά έχει επικρατήσει να επικαλούμαστε όταν θέλουμε να μιλήσουμε για κάτι που "ολημερίς το χτίζουνε, το βράδυ γκρεμίζεται", αλλά και το πανέμορφο Μονότοξο γεφύρι της Πλάκας έχει τη δική του ιστορία καταρρεύσεων, τριών συν μίας... παρολίγον.

Ο φόβος για την κατάρρευση των γεφυριών δεν ήταν ασυνήθιστος μεταξύ των μαστόρων. Όταν ερχόταν η στιγμή να αφαιρεθούν τα υποστυλώματα, πολλοί κρατούσαν την ανάσα τους μήπως αυτά καταρρεύσουν πριν καν προλάβει κάποιος να τα διασχίσει. Δικαίως.
Ήταν πολύπλοκες και δύσκολες κατασκευές, οι οποίες μπορεί να αντέχουν αναλλοίωτες επί αιώνες, αλλά για να συμβεί αυτό απαίτησαν την απόλυτη αφοσίωση των δημιουργών τους...
               
Η ιστορία του γεφυριού τής Πλάκας
Την ιστορία του ιστορικού γεφυριού της Πλάκας, που πριν από λίγες ημέρες παρέσυραν ξανά τα φουσκωμένα νερά του Άραχθου, κάνοντάς το να καταρρεύσει για τρίτη φορά, περιγράφει το βιβλίο "Τα ηπειρώτικα γεφύρια" του Σπύρου Ι. Μαντά.

Στο σημείο που βρίσκεται το γεφύρι, ο 'Αραχθος κυλάει δίπλα από μια απότομη πλαγιά, ενώ από την άλλη πλευρά το έδαφος απλώνεται αρκετά πεδινό.



Δύσκολη περίπτωση, με αποτέλεσμα το γεφύρι (σ.σ. όπου προϋπήρχε λίθινη γέφυρα) να πέσει το 1860, σαν η ορμή του νερού μετακίνησε τον βράχο που στηριζόταν.

Το 1863 χτίζεται καινούργιο, με πρωτομάστορα κάποιο μαστρο-Γιώργη από την Κόνιτσα. 

Ο τελευταίος προκρίθηκε ανάμεσα σε άλλους, μετά από υπόδειξη του κυριότερου χορηγού του έργου, του Γιάννη Λούλη.

Όμως κι αυτού του γεφυριού η μοίρα υπήρξε τραγική. 
Την ίδια μέρα που τελείωσε, και ενώ οι μάστοροι σύμφωνα με το έθιμο γλεντούσαν μαζί με τους κατοίκους των γύρω χωριών, η γέφυρα σωριάστηκε [...]".

Για άλλη μια φορά, οι κάτοικοι των Τζουμέρκων βλέπουν να κόβεται ο δρόμος προς το βασικό κέντρο προώθησης των προϊόντων τους, την 'Αρτα. 

Έτσι, ιδίως τον χειμώνα ήταν πλέον αναγκασμένοι να μένουν στην ύπαιθρο, ακόμη και επί μέρες μέσα στο κρύο και τη βροχή, περιμένοντας να πέσει η στάθμη του ποταμού, ώστε "πεζή δε και θαλασσοπνιγόμενοι μετά των υποζυγίων [....] ή και συνοδεύοντας τα ποίμνιά των, χιλιάδων αιγοπροβάτων" να διασχίσουν τα νερά για να συνεχίσουν τον δρόμο τους προς την Αρτα.

Η κατάσταση αυτή δεν μπορούσε να συνεχιστεί επί μακρόν και το 1866 επιχειρείται η τρίτη κατά σειρά κατασκευή. 
"Ποσό από 38.000 γρόσια ξαναδίνει ο Γιάννης Λούλης, ενώ η κοινότητα των Μελισσουργών προσφέρει 96.000, των Πραμάντων 32.000, των Αγνάντων την ξυλεία συν 48.900 γρόσια, μαζί όμως με άλλα γειτονικά χωριά.



Τελικά το ποσό έφτασε τα 180.000 γρόσια. 
Τούτη τη φορά, το έργο αναλαμβάνει ο μαστρο-Κώστας ο Μπέκας. 
Χτίζει έτσι από τον Ιούλη μέχρι και το Σεπτέμβρη, ένα πανέμορφο και επιβλητικό γεφύρι, Μονότοξο διαβάζουμε στο βιβλίο "Τα ηπειρώτικα γεφύρια".
Ακόμη κι αυτό το ολοκαίνουργιο γεφύρι όμως, λίγο έλειψε να ακολουθήσει τη μοίρα των τριών προηγούμενων, γιατί τα πρώιμα πρωτοβρόχια ανάγκασαν τα μαστόρια να απομακρύνουν πρόωρα τις σκαλωσιές, κάτι που προξένησε μια ελαφρά κλίση στην κατασκευή, δύσκολα ορατή με την πρώτη ματιά.

Οι κάτοικοι της περιοχής είχαν επιτέλους ένα στέρεο πέρασμα. 
Το οποίο όμως δεν έμελλε να χαρούν για πολύ... Το 1881 ο 'Αραχθος εξελίσσεται στο σύνορο Ελλάδας-Τουρκίας και το πέρασμα αχρηστεύεται τουλάχιστον μέχρι το 1913...

                                     
Για το χτίσιμο του γεφυριού υπάρχει η παράδοση ότι στέριωσαν άνθρωπο στα θεμέλιά του. 
Άλλοι ισχυρίζονταν ότι έβαλαν έναν Τούρκο κι άλλοι μια επιληπτική κοπέλα από το χωριό Μονολίθι. 

Για την κατασκευή του χρησιμοποιήθηκαν μεταξύ των άλλων ασπράδια από 20.000 αυγά.

Στις 27 και 28 του Ιούλη του 1821, οι αγωνιστές της Επανάστασης με επικεφαλής το Μάρκο Μπότσαρη κατατρόπωσαν τον Αλή Τοπάλ Πασά. 

Το 1878 με αρχηγό τον Κ. Κοττίκα οι Έλληνες ανάγκασαν τη Τουρκική φρουρά στο γεφύρι να αποσυρθεί.

Μεταξύ 1881-1912, όταν ο ποταμός Άραχθος υπήρξε σύνορο μεταξύ Ελλάδας – Τουρκίας, υπήρχε σε μικρή απόσταση από το γεφύρι, φυλάκιο του Ελληνικού στρατού, χάνι και υποτελωνείο το οποίο σώζεται ακόμη και σήμερα.

 Κατά την διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου πολέμου το γεφύρι βομβαρδίστηκε σχεδόν στο κέντρο του από τους Γερμανούς, αλλά άντεξε και επισκευάστηκε.
                                                           
Στη περίοδο της Κατοχής, στις 29 Φεβρουαρίου 1944 σε ένα χάνι της περιοχής, σε κοντινή απόσταση από το γεφύρι, υπογράφηκε το "Σύμφωνο της Πλάκας", η ειρηνευτική συμφωνία μεταξύ των δύο κυριοτέρων ελληνικών και ταυτόχρονα αντιμαχομένων αντιστασιακών οργανώσεων, των ΕΛΑΣ και ΕΔΕΣ.


Το γεφύρι της Πλάκας είναι ένα εμβληματικό μνημείο μεγάλου αρχιτεκτονικού ενδιαφέροντος, χαρακτηριστικό δείγμα του ηπειρωτικού και νεοελληνικού πολιτισμού".

Ας ελπίσουμε λοιπόν ότι θα καταβληθεί 

κάθε προσπάθεια, ώστε το μνημείο να αποκατασταθεί πλήρως και θα επανέλθει στην προτέρα του μορφή»

Πηγή:http://aksioperierga.blogspot.gr/
Πηγή:http://www.real.gr/