(1948) ΣΥΝΝΕΦΙΑΣΜΕΝΗ ΚΥΡΙΑΚΗ - ΕΝΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΜΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ

ΕΤΟΣ < 1948> ΣΥΝΝΕΦΙΑΣΜΕΝΗ ΚΥΡΙΑΚΗ ( ΒΑΣΙΛΗΣ ΤΣΙΤΣΑΝΗΣ)
ΕΝΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΜΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ

Για τη «Συννεφιασμένη Κυριακή» και για το ποιοι διεκδικούν την πατρότητα των στίχων της έχουν γραφτεί πολλά. 

Ας δούμε τα σοβαρότερα:

Καταρχάς ας δούμε τι λέει ο δημιουργός του τραγουδιού Βασίλης Τσιτσάνης σε δημοσιογράφο το 1979: 

«Κατά την περίοδο της κατοχής στη Θεσσαλονίκη εμπνεύστηκα την «Συννεφιασμένη Κυριακή». 

 Την αφορμή μου την έδωσε ένα από τα τραγικά περιστατικά που συνέβαιναν τότε στον τόπο μας, με την πείνα, τη δυστυχία, το φόβο, την καταπίεση, τις συλλήψεις, τις εκτελέσεις. 

Το κλίμα  μου ενέπνευσε τους στίχους, μού ενέπνευσε και τη μελωδία. Βγήκε μέσα από τη «συννεφιά» της κατοχής και την απελπισία που μας έδερνε όλους. Παρόμοια λέει και στον δημοσιογράφο κ. Λιάνη: «ήταν εκείνα τα καταραμένα Χριστούγεννα της κατοχής…(προφανώς του 1943). 

Γύριζα από την ταβέρνα χαράματα (αν και επί κατοχής, απαγορεύονταν τις νύχτες η κυκλοφορία) και πάνω στο παγωμένο χιόνι ήταν ακόμη ζεστό το παγωμένο αίμα κάποιου σκοτωμένου παλικαριού έξω από το σπίτι μου».

Οι στίχοι

Συννεφιασμένη Κυριακή, 

μοιάζεις με την καρδιά μου 

που έχει πάντα 

συννεφιά, συννεφιά

Χριστέ και Παναγιά μου.

Είσαι μια μέρα 

σαν κι αυτή, 

που ‘χασα την χαρά μου.

Συννεφιασμένη Κυριακή,

Κυτιακή 

ματώνεις την καρδιά μου.

Όταν σε βλέπω βροχερή, 

στιγμή δεν ησυχάζω. 

Μαύρη μου κάνεις 

τη ζωή, τη ζωή

και βαριανά-

και βαριαναστενάζω.

Αν λοιπόν η «Συννεφιασμένη Κυριακή» άρχισε να γράφεται στη Θεσσαλονίκη τα Χριστούγεννα του 1943, το τέλος της άργησε πολύ. 

Αποπερατώθηκε στην Αθήνα περί τα τέλη τού 1948. Δηλαδή μεσολάβησαν πέντε χρόνια γιατί, φαίνεται, το τραγούδι δεν του «έβγαινε». 

Ο ίδιος λέει : «βασανίστηκα περίπου ένα χρόνο (κυρίως ως προς τη μελωδία τού τρίτου στίχου).» 

«Την πιο μεγάλη κούραση και στενοχώρια μου έδωσε η «Συννεφιασμένη Κυριακή». 

Δεν μπορούσα να βρω μια επαναληπτική λέξη τρισύλλαβο. Τελικά η λέξη βγήκε από το ίδιο το κείμενο: «που έχει πάντα συννεφιά – συννεφιά». 

Το έτος 1975 εμφανίζεται ως στιχουργός της «Συννεφιασμένης Κυριακής» ο Λαρισινός στιχουργός και συνεργάτης του Τσιτσάνη, Αλέκος Γκούβερης. 

Δυο χρόνια αργότερα θέτει το θέμα αναλυτικά ο  δημοσιογράφος Σχορέλης, που δεν έτρεφε καλά αισθήματα για τον Τσιτσάνη, στο γνωστό βιβλίο του «Ρεμπέτικη Ανθολογία», όπου και γράφει : «Τους στίχους έγραψε το 1947 ο Αλέκος Γκούβερης. (Κάποια Κυριακή έχασε στο ποδόσφαιρο η Α.Ε. Λαρίσης κι ο Γκούβερης, φανατικός οπαδός της, έγραψε τους στίχους). Ο Τσιτσάνης έκανε μια διόρθωση στον τρίτο στίχο του πρώτου τετράστιχου. 

Ούτε κατοχές, ούτε σκοτωμένα παλικάρια. 

Ο Τσιτσάνης δεν απάντησε, ίσως για να μη θίξει τον παλιό του φίλο.

Αργότερα, σε μια συνέντευξη του στον κ. Γεραμάνη, παραδέχτηκε ότι οι στίχοι έγιναν σε συνεργασία με το φίλο του Αλέκο Γκούβερη από τη Λάρισα.

Τέλος, πολύ αργότερα, στο αφιέρωμα του «Ταχυδρόμου» για τα εικοσάχρονα από το θάνατο του Τσιτσάνη, ο Χατζηδουλής δημοσίευσε μία σημαντική και διαφωτιστική «δήλωση» του Γκούβερη, γραμμένη στην Αθήνα στις 17.9.1947, σύμφωνα με την οποία ο Γκούβερης λέει: «συνέβαλα στην αποπεράτωση των στίχων με την προσθήκη ενός και μόνο κουπλέ», δήλωση που ανατρέπει και διαψεύδει τον Σχορέλη. 

Στο ίδιο τεύχος ο Χατζηδουλής προσθέτει και ένα νέο στοιχείο, ότι η ποδοσφαιρική ομάδα Α.Ε. Λαρίσης είχε δημιουργηθεί αρκετά χρόνια μετά το γράψιμο της «Συννεφιασμένη Κυριακής».

Η πρώτη γραμμοφώνηση γίνεται το 1948 με τον Πρόδρομο Τσαουσάκη και τη Σωτηρία Μπέλλου.

Ο Τσαουσάκης, από λάθος, αντί να πει «πλακώνεις», όπως ήταν η αρχική γραφή, είπε «ματώνεις», που άρεσε στον Τσιτσάνη και το χρησιμοποίησε. 

Το 1959 η «Συννεφιασμένη Κυριακή» έγινε και ταινία από τον Γιώργο Ζερβουλάκο, με τον τίτλο «Για το ψωμί και τον έρωτα», με τη Δάφνη Σκούρα και τον Μιχάλη Νικολινάκο. 

Ο Τσιτσάνης έγραψε για την ταινία δύο τραγούδια που τα τραγούδησε η Λάουρα.

Τον τίτλο της «Συννεφιασμένης Κυριακής» ο Τσιτσάνης τον εμπνεύστηκε από τον τίτλο ενός μουσικού κομματιού κάποιου Ούγγρου συνθέτη, που ήταν «θλιμμένη Κυριακή» ( «Gloomy Sunday», Rezso Seress,1933). 

Κατά τον ίδιο τον Τσιτσάνη, ο αρχικός τίτλος, ήδη από την περίοδο της γερμανικής κατοχής, ήταν «Ματωμένη Κυριακή».

 Παρ΄όλα αυτά, η ερμηνεία που όλοι θυμούνται και έχουν ταυτίσει με το τραγούδι, είναι αυτή του 1959 όπου ο Στέλιος Καζαντζίδης συμπράττει με την

Γιώτα Λύδια και την Μαρινέλλα.

Μάλιστα με την εν λόγω επανεκτέλεση έγινε η αρχή για την πρώτη αναβίωση 

του ρεμπέτικου που πήρε σάρκα και οστά τη δεκαετία του ΄60.

video :

ΤΗΝ ΙΔΙΑ ΧΡΟΝΙΑ (1948)

-Η Σπεράντζα Βρανά κάνει επιτυχία το Τράμ το τελευταίο του Μιχάλη Σουγιούλ, στην επιθεώρηση (Άνθρωποι- Άνθρωποι) των Σακελλάριου-Γιαννακόπουλου).

-Στη Θεσσαλονίκη βρίσκεται δεμένο να επιπλέει το πτώμα του αμερικανού δημοσιογράφου, Τζόρτζ Πόλκ για το φόνο του οποίου κατηγορήθηκαν δύο αντάρτες, ( ένας από αυτούς ο δημοσιογράφος Γρ. Στακτόπουλος ο οποίος σε μια δίκη παρωδία δεν δικαιώθηκε ποτέ).

- Στις 7 Μαρτίου έγινε η επίσημη ενσωμάτωση των Δωδεκανήσων με την Ελλάδα.

- Στις 2 Απριλίου γεννιέται στα Τρίκαλα ο αείμνηστος Δημήτρης Μητροπάνος!!!!

Η ιστορία της "Συννεφιασμένης Κυριακής" έτσι όπως την καταγράφει ο Ντίνος Χριστιανόπουλος στο βιβλίο του "Ανθολογία τραγουδιών τού Βασίλη Τσιτσάνη", εκδόσεις Ιανός.ΠΗΓΗ: http://filoi-rempetikou.blogspot.gr/